Docentenreactie "Nieuwe samengestelde klas"

Als leerpunten van de geschetste situatie kunnen de volgende conclusies voor docenten getrokken worden: 

Onderschat niet de in potentie ook destructieve krachten die bij de start van een nieuwe groep kunnen ontstaan. 

Overschat niet de vaardigheden en competenties die je als docent voor het gestalte geven van groepsprocessen hebt. Ook al is men een ervaren pedagoog, soms vergen groepsdynamiek-processen meer inzet en vaardigheden dan men persoonlijk of op zijn school – zeker ook binnen kleine scholen – ter beschikking heeft.  

Het is dan zeer belangrijk, dat een docent de signalen van binnen een groep (zeker aan het begin van een nieuwe periode – en al helemaal als de samenstelling van een klas wezenlijk verandert) op tijd herkent en op de juiste manier weet te duiden en erop te reageren. 

Aan het begin van de forming-fase zou dat betekenen om bijzondere aandacht op de kennismaking en het creëren van een veilige sfeer te leggen, gezamenlijke regels en omgangsvormen te ontwikkelen en daarvoor de nodige tijd uit te trekken. Zeker ook voor de omgang met moeilijkere leerlingen kan daarbij het “heretiketteren” een zinvolle benadering zijn (Geerts en Van Kralingen (2017). Doordat men op bepaalde gedragingen eens een ander, positief label plakt is het soms mogelijk om op een andere manier naar dingen te kijken en waardeoordelen uit te stellen of zelfs er een positieve draai aan te kunnen geven. 

Pas als een groep zich gevonden heeft is het immers mogelijk om daarbinnen te presteren en de leerlingen de ruimte, rust en motivatie te geven om te leren en zich te laten zien – wat vooral ook voor de “stillere en rustigere” leerlingen in een klas geldt (Geerts en Van Kralingen (2017).