Om de ontwikkeling van een adolescent te koppelen aan de modellen van Erikson en The Big Five kijken wij in ons dossier naar een meisje van 16 jaar die binnen een aantal maanden van een introvert, stil, pathologisch angstig, zonderling schoolmeisje tot wereldwijd icoon van klimaatactie rees: Greta Thunberg.  
Gebaseerd zijn onze bevindingen op een op 11 maart 2019 gepubliceerd interview met haar in de Britse krant “The Guardian” (Watts, 2019), voorafgaande aan de wereldwijd doorgevoerde scholierenstaking van 15 maart 2019 met geschat minimaal 1.6 miljoen deelnemers. Het interview geeft op verschillende punten inkijk in de persoonlijkheidsontwikkeling van Greta en aspecten van haar identiteit, die gevolgtrekkingen toelaten of bepaalde ontwikkelingscrises wel of niet succesvol zijn doorlopen. 

Ten eerste kan men stellen, dat er goede redenen bestaan om te stellen dat Greta de eerste ontwikkelingscrises succesvol heeft kunnen afsluiten. Met name het doorzettingsvermogen tegen haar ouders maar ook de moed om het initiatief voor haar consequente schoolstaking te nemen laten zien, dat er zowel op het gebied van autonomie als ook het gebied van initiatief (zie het model van Erikson II-2 en III-3, (Van der Wal & De Wilde, 2017)) geen tekorten te bekennen zijn. Wat betreft de dimensie van “constructiviteit tegenover minderwaardigheid” (IV-4) blijkt eveneens dat zij op het niveau van constructiviteit staat – ook al wordt in het artikel duidelijk, dat zij daarvoor eerst het niveau van minderwaardigheid moest overwinnen als zij zegt “I thought I couldn’t make a difference because I was too small” (Watts, 2019). 

Gezien het feit dat Greta met haar leeftijd van 16 jaar in het midden van haar adolescentiefase zit, is met het model van Erikson te stellen, dat zij in de ontwikkelingsfase van identiteit tegenover identiteitsverwarring verkeert. Hoe sterk de veranderingen en invloeden op Greta op dit niveau waren (en zijn), kan men bespeuren als men het volgende leest: Greta Thunberg cut a frail and lonely figure when she started a school strike for the climate outside the Swedish parliament building last August. Her parents tried to dissuade her. Classmates declined to join. Passersby expressed pity and bemusement at the sight of the then unknown 15-year-old sitting on the cobblestones with a hand-painted banner.  
Eight months on, the picture could not be more different. The pigtailed teenager is feted across the world as a model of determination, inspiration and positive action. National presidents and corporate executives line up to be criticized by her, face to face. … (Watts, 2019). 

Het is duidelijk, dat Greta met de groeiende belangstelling voor haar doel en haar persoon in extreme mate uitgedaagd werd en word, om een eigen identiteit te vinden en te vormen, waarbij te vermoeden is, dat deze ontwikkeling nog niet afgesloten is. Goed te herkennen is daarbij wel, dat zij de ontwikkelingscrises wat betreft Zelfverzekerdheid (V-2), Rolexperimenten (V-3) en Behoefte om te leren (V-4) met succes moet hebben afgerond (Van der Wal & De Wilde, 2017). Vooral ook over het laatstgenoemde punt wordt in het interview expliciet geschreven: “… I kept on going, talking about this all the time and showing my parents pictures, graphs and films, articles and reports.” Of met de woorden van haar vader: “Over the years, I ran out of arguments,” says her father. “She kept showing us documentaries, and we read books together.” 

Over in hoeverre de ontwikkelingscrises van de latere ontwikkelingsfasen een rol in Greta’s leven spelen kan op dit moment alleen gespeculeerd worden, maar het ligt voor de hand, dat er tenminste op de gebieden van “leider en volgeling tegenover autoriteitsverwarring” en “ideologisch engagement tegenover “verwarring van waarden” (V-7 en V-8) behoorlijk wat ontwikkelingen gaande zijn. Hoe zou het ook anders kunnen, als een meisje van 15/16 jaar oud economische en politieke leiders in speeches kritisch aanspreekt (je zou zelfs mogen zeggen: aanvalt) en als boegbeeld van de wereldwijde klimaatprotesten ziet, hoe “haar” opstand tegen de gevestigde politieke en economische orde door miljoenen betogers wordt ondersteund. 

Aanvullend aan de doorgevoerde toepassing van de ontwikkelingsaspecten uit het model van Erikson op de vorming van Gretas identiteit is het interessant, om ook nog met de dimensies van de “Big Five” een schets van de persoonlijkheid van Greta Thunberg te wagen: 

• Ondanks de oorspronkelijk zeer introverte persoonlijkheid van Greta, lijkt zij een grote verandering te hebben meegemaakt. Hoe anders is het mogelijk dat zij nu speeches voor politieke leiders, bedrijfsbazen, scholieren ofTEDx houdt en plezier eraan beleeft om uit te kijken naar de volgende klimaatdemonstratie: The global climate strike this Friday is gearing up to be one of the biggest environmental protests the world has ever seen. As it approaches, Thunberg is clearly excited. “It’s amazing,” she says. “It’s more than 71 countries and more than 700 places, and  It’s increasing very much now, and that’s very, very fun.” 

• De inzet van Greta voor het milieu en het beperken van de mensgemaakte klimaatveranderingen voor de toekomst van de mensheid is een duidelijk teken vanaltruïsme. Er zit echter ook een component van dominantie in Greta’s identiteit – zij is fel en wantrouwend tegen autoriteiten en de politiek en accepteert de prominente rol die zij tegenwoordig invulling geeft. 

• Greta kan gerust als zorgvuldig en nauwgezet gekarakteriseert worden. Haar uitlatingen komen in elk geval zeer bedacht over en haar activiteiten ogen in hoge mate consequent en doelgericht.

• Wat betreft de emotionele stabiliteit van Greta is het moeilijk om die van afstand in te schatten. Desondanks is het voor de hand liggend om te vermoeden, dat zij zowel rustige als ook onrustige persoonlijkheidskenmerken – tenminste in haar verleden – heeft (gehad). Op het moment van het interview komt zij echter vooral rustig en stressbestendig over:She still gets up at 6am to get ready for school. Interviews and writing speeches can leave her working 12- to 15-hour days. “Of course, it takes a lot of energy. I don’t have much spare time. But I just keep reminding myself why I am doing this, and then I just try to do as much as I can.” So far, this does not appear to have affected her academic performance. She keeps up with homework and is in the top five in her class, according to her father. 

• Voor de dimensie van openheid kan gesteld worden, dat Greta ondanks haar nuchtere kijk op de wereld  die eigenlijk voor een behoudende persoonlijkheid kenmerkend is vooral openheid uitstraalt. Zij is iemand die benieuwd is naar wat er allemaal gebeurt en actief aanstuurt op vernieuwing en verandering, ook als is dat vooral op het gebied van klimaatpolitiek.