Ter afronding van dit hoofdstuk over de Persoonlijkheids- en Identiteitsontwikkeling gaan wij na de “klassieke” theorieën en gedachten van Freud en Erikson nu nog in op het nauwsluitende en breed gebruikte model van “The Big Five”.  

De tot hier aan toe geschetste identiteitsvormende elementen zijn namelijk ook terug te vinden in “The Big Five”, vijf hoofddimensies van de persoonlijkheid, die als universeel standaardmodel voor het onderzoeken van persoonlijkheid worden gebruikt. Het model is gebaseerd op vijf hoofddimensies waarbij een aantal “typische” persoonlijkheden of karaktertrekken op basis van overeenstemmende eigenschappen worden gedefinieerd (Van der Wal & de Wilde, 2017 en Wikipedia, 2019).

 

Elk van deze vijf karaktertrekken wordt als continuüm tussen twee tegenover staande uitersten beschreven: 

• Extraversie (op de omgeving versus naar binnen gericht (introversie)):

Op de omgeving gericht: actief, sociaal, optimistisch, praatgraag, vrolijk, open voor samenwerking en nieuwe dingen 

Naar binnen gericht: Terughoudend in sociale interacties, Behoefte aan weinig prikkels, werkt graag alleen en zelfstandig 

• Altruïsme (ook verdraagzaamheid: meegaand versus dominant): 

Meegaand: samenwerkend, behulpzaam, begripvol, tolerant, ruimte gevend 

Dominant: egocentrisch, machtsgericht, competitief, wantrouwend, leidend, ruimte nemend 

• Zorgvuldigheid (ook nauwgezetheid: ordelijk versus wanordelijk): 

Ordelijk: geordend, zorgvuldig, doelgericht, gewetensvol, bedacht, nauwkeurig 

Wanordelijk: flexibel, improviserend, niet zorgvuldig, spontaan 

• Emotionele stabiliteit (ookneuroticisme: rust versus onrust) 

Rust: tevreden, rustgevend, ontspannen, weinig emotioneel, stressbestendig 

Onrust: vaak angstig, heftig, gespannen, rusteloos, prikkelbaar, nerveus 

• Openheid voor (nieuwe) ervaringen/ideeën (vernieuwend versus behoudend) 

Vernieuwend: avontuurlijk, nieuwsgierig, fantasievol, benieuwd naar wat er allemaal gebeurt, houden van afwisseling 

Behoudend: gericht op het bekende en vertrouwde, nuchter, conservatief